2023-08-03
Kedilerde sarılık, ikterus adı ile de bilinen bir çeşit rahatsızlıktır. Erken teşhis edilmezse ve tedavisi yaptırılmazsa ciddi sonuçların oluşmasına sebebiyet verebilir. Peki bu hastalığın belirtileri nelerdir? Nasıl oluşur? Sarılığı olan bir kedinin beslenme düzeni nasıl olmalıdır? Her bir sorunun yanıtını bu içerikte bulabilirsiniz!
Kedilerde Sarılık (İkterus) Nedir?
Kedilerin kanında ve dokularında aşırı derecede sarı renkte pigmentlerin birikmesi, sarılık hastalığı olarak ifade edilir. Zaman içerisinde vücudun her yerine yayılan bu rahatsızlık, kedinin tüylerinin dahi sararmasına neden olacaktır. Acilen veteriner hekim müdahalesi gerektiren bir hastalıktır.
Ortaya Çıkış Nedenine Göre Sarılık Türleri Nelerdir?
Prehepatik, hepatik ve posthepatik olmak üzere 3 farklı sarılık türü bulunmaktadır:
1. Karaciğer Öncesi Sarılık (Prehepatik)
Sarılık rahatsızlığının bu çeşidi, hemolitik sarılık olarak da bilinmektedir. Alyuvar yıkımının beklenenden fazla gerçekleşmesi ile ortaya çıkar. Prehepatik sarılığın oluşum nedenleri arasında kedinin toksik bitkileri yemesi, kullandığı bazı ilaçların yan etki yapması ve parazitlere maruz kalması yer alır.
2. Karaciğer Sarılığı (Hepatik)
Karaciğerde ciddi anlamda hasar olduğu zaman hepatik ortaya çıkacaktır. Karaciğer yetmezliği rahatsızlığı ile mücadele eden kedilerde fazla rastlanan bir evredir. Hatta sarılığın en yaygın hali olmaktadır. Karaciğer yağlanması da yine hepatik evresinde görülür.
3. Karaciğer Sonrası Sarılık (Posthepatik)
Son olarak posthepatik sarılığa da değinmek istedik. Karaciğer sonrası sarılık olarak da bilinen bu evre, safra kesesi hastalıklarının tamamını içermektedir. Bir kedinin sarılık rahatsızlığına safra kesesi tıkanıklıklarından ötürü yakalandığı saptanırsa, bilin ki bu durum posthepatik içeriğe sahiptir.
Kedilerde Sarılık Nedenleri Nelerdir?
Kedilerde sarılığa neden olan durumlar: Safra kanalının tıkanması, kırmızı kan hücrelerinin yok edilmesi, karaciğer hastalıkları, uyumsuz kan nakli yapılması, enfeksiyon çeşitleri ve tümörler olmaktadır.
1. Safra Kanalının Tıkanması
Safralar, safra kesesinde depolanarak safra kanalı aracılığı ile bağırsağa iletilir. Bazı durumlarda safra anormal düzeyde kalınlaşabilir. Böyle olunca kese içerisinde taşlar oluşur. Bu taşlar, kesenin iltihaplanmasına ve karaciğerin şişmesine neden olabilir. Sonucunda da kanal tıkanacak ve sarılık semptomunu ortaya çıkaracaktır.
2. Kırmızı Kan Hücrelerinin Ortadan Kaldırılması
Hemoliz, alyuvar hücrelerinin yok olduğu süreçtir. Kan damarlarında, karaciğer ve dalakta hemoliz meydana gelebilir. Alyuvar hücrelerinin ömrü dolmadan yok olmasına neden olan durum ise hemolitik anemidir. Bu da kedilerde sarılığın temel nedenlerinden biri olarak görülür.
3. Karaciğer Rahatsızlıkları
Karaciğere zarar veren, zamanla yok olmasına neden olan herhangi bir rahatsızlığın semptomları arasında sarılık yer alabilir. Örneğin karaciğerde yağ birikmesi bunlardan sadece bir tanesidir. O nedenle çok geniş bir yelpaze içerisinde incelenmesi gereken rahatsızlıklardandır.
4. Tümörler
Kedilerde safra yolunda oluşan tümörler ve karaciğere sıçrayanlar sarılığa sebep olabilir. Tümörler normal dolaşımı engelleyerek organların işlevselliğini bozabilir. Böyle durumlarda bilirubin (alyuvarların yok olması sonucu ortaya çıkan bir tür madde) birikmeye başlar ve kedilerde sarılık semptomları kendini açıkça gösterir.
Bilirubinin fazla üretilmesi ile kedinin vücudunda sarı pigmentler artmaya başlar. Fakat çok tüylü bir kedide bunun fark edilmesi zaman alacaktır.
5. Enfeksiyonlar
Kedilerde sarılığa neden olan risk faktörleri içerisinde enfeksiyon türleri de yer almaktadır. Özellikle kene ve pirenin oluşturduğu enfeksiyonlar, FeLV yani lösemi virüsü, karaciğerde oluşan parazitler ve FIP hastalığı karaciğer üzerinde olumsuz etkilere sahiptir. Dilerseniz Kedilerde Fip Hastalığı, Belirtileri ve Tedavisi başlıklı içeriğimizi inceleyerek konuya dair daha ayrıntılı bilgilere ulaşabilirsiniz.
6. Uyumsuz Kan Nakli
Kedilere uyumsuz kan nakli yapıldığı zaman bağışçıdan alınan kan, alıcı olan kedinin bağışıklık sistemi tarafından kabul görmeyebilir. Bu tarz durumlarda kırmızı kan hücrelerinin parçalanması ile bilirubin seviyesinde artış yaşanır. Sonucunda da sarılık belirtileri görülmeye başlanır.
Kedilerde Sarılık Belirtileri Nelerdir?
Kusma
Sarılık, karaciğer fonksiyonlarının bozulmasına neden olarak mide ve bağırsaklarda rahatsızlığa neden olabilir. Bu da kusma semptomunu ortaya çıkarır.
Ateş
Kedinin vücudunda meydana gelen iltihaplı enfeksiyonlar neticesinde ateş yükselebilir. Ani ateş durumlarında doğrudan bir veteriner hekime gitmek gerekir.
İshal
Safra yolunun tıkanması ve karaciğer hastalıklarının varlığı da sindirim sisteminin genel işleyişini etkileyecektir. Kediler bu tür süreçlerde ishal olmaya yatkındır.
Derinin Sararması
Kedilerin vücudundaki bilirubin seviyesinin artması ile deri sararmaya başlar. Bunun yanında göz akı ve ağız içinde de sararmalara rastlanabilir. Bu belirti, hastalığın yayılmaya başladığının habercisi niteliğindedir.
Letarji
Bitkinlik, halsizlik ve hareketlerin yavaşlaması gibi letarji belirtileri sarılık sürecinde sıklıkla görülmektedir.
Kilo Kaybı
Sarılığın en önemli etkilerinden biri de kedinin iştahsız hissetmesine neden olmasıdır. Bu da ani kilo kaybına neden olabilir.
Susuzluk (Artan Su Gereksinimi)
Sarılık olan kediler çok sık su kaybeder. Bu da su içme gereksinimlerinin artmasına neden olur. Kediniz bir anda çok su içmeye başladıysa ve şüpheye düştüyseniz geç kalmadan bir uzmandan yardım alın.
Kanama (Karaciğerden Kaynaklı Sarılıkta)
Karaciğerde ciddi hasarların meydana gelmesi, kanın pıhtılaşma düzeyini etkileyerek kanama eğilimini artıracaktır.
İdrara Fazla Çıkma (Poliüri)
Karaciğerin işlevsel açıdan bozulması sonucunda böbreklerin işleyişinde de sorunlar ortaya çıkmaya başlar. Bu da kedilerde poliüriye neden olacaktır.
Davranışsal Değişiklikler
Sarılık, kedilerde diğer hastalıklarda olduğu gibi huzursuzluğa neden olabilir. Bunun nedeni ise hastalıktan dolayı kendini sürekli stresli hissetmesidir. Sarılık sürecinde kendine dokunulmasından hoşlanmayabilir. Bu tür değişiklikler görmeniz son derece normaldir.
Sarılık Olan Kedi Nasıl Beslenmeli?
Bildiğiniz üzere sarılık bir hastalıktan ziyade semptom olarak görülür. Her kedide sarılığın sebepleri farklı olabilir. Bu nedenle veteriner hekimin tavsiyelerine uygun bir beslenme planı belirlemek gerekir. Sevimli dostunuzun beslenme alışkanlıklarının ve iştahının takibini düzenli şekilde yaptığınız takdirde sorun çıkmayacaktır.
Sarılık Olan Kedi Nasıl Tedavi Edilir?
Kedilerde sarılık tedavisi, çoğunlukla altta yatan gerekçelere bağlıdır. Tedavi şekli kediden kediye değişecektir. İlerlemiş bir hastalıkla mücadele eden kedilerin sarılık tedavisinin gerçekleştirilmesi için hastaneye yatırılması istenebilir. Bu süreçte kedinin durumu veteriner hekimler tarafından gözlemlenir ve buna uygun bir diyet hazırlanıp uygulanır. Örneğin anemisi olan kedilere kan nakli yapılır. Ancak hastalık sürecinin başında olan kedilerin kliniğe yatırılması istenmeyebilir.
İyileşme konusunda ise şunu söyleyebiliriz: Doğru teşhis yapılırsa, 5 ila 8 gün içerisinde sarılık atlatılır. Fakat bu süreç, hastalığın seyrine göre değişebilir. Dayanıklı bünyeye sahip olan kediler sarılığı 3-4 günde bile atlatabilir.
Kedilerde Sarılık Bulaşıcı mıdır?
Kedinize dokunan insanların ya da diğer hayvanların kedinizin yaşadığı hastalığı taşımaları mümkündür. Ancak hastalığa yakalanma ihtimalleri düşüktür. Yine de risk grubunda olacaklarını belirtelim. Direkt olarak sarılık rahatsızlığının bir deriden öteki deriye geçme olasılığından söz ediliyorsa daha olumlu konuşulabilir. Bu yüzden sarılık kediden bulaşan bir hastalık olarak görülemez.
Kedinizde sarılık belirtileri görmeye başladıysanız Vetrium Ankara Veteriner Kliniği’ne gelerek sevimli dostunuzun tedavisini yaptırabilirsiniz. Alanında uzman veteriner hekimler kedinizi sağlığına kavuşturmak adına yapılması gereken her şeyi uygulayacaktır. Kedinize ve size uzun ve sağlıklı bir yaşam dileriz!
Bu yazıyı paylaş:
