2023-08-03
Tavşanlar; yumuşak tüyleri, şirin görüntüleri ve diğer birçok özelliği ile birçok hayvan sever için mükemmel bir ev hayvanı veya bahçe hayvanı olarak karşımıza çıkıyorlar. Ancak tavşanlar da diğer birçok hayvan gibi hastalıklardan olumsuz yönde etkilenebiliyorlar. Hatta başka hayvanlarda da görülen koksidiyoz (coccidiosis) hastalığı, gerekli önlemler alınmadığı halde tavşanların ölümüne dahi yol açabiliyor.
Bu denli kritik ve mutlaka önem verilmesi gereken bir hastalık hakkında bilgi sahibi olmak ise tavşanların hayatını kurtarmaya büyük ölçüde yardımcı olabilir. Eğer siz de evinizde veya bahçenizde bu şirin mi şirin, tüylü dostlardan besliyorsanız, içeriğimizi incelemenizi tavsiye ederiz.
Çayyolu, Beytepe, Ümitköy, Bilkent veteriner ihtiyaçlarına en doğru yaklaşımı sunan Ankara Vetrium Veteriner Kliniği tarafından hazırlanan içeriğimizde tavşanlarda koksidiyoz hastalığı hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
Koksidiyoz Nedir?
Tavşanlarda koksidiyoz, salgın bir hastalığa yol açan koksidiya (Coccidia) adlı tek hücreli bir parazitlerden kaynaklanmaktadır. Özellikle genç tavşanları daha büyük ölçüde etkileyen bu hastalık, bağırsak ve hepatik olmak üzere iki formda incelenir. Buna göre hastalığın hepatik koksidiyoz formunda hayvanın ağız mukozasında ve göz kapaklarının sarılığında karaciğer sendromu ortaya çıkar.
Koksidiyozun bağırsak formunda ise belirtiler gastrointestinal sistemde daha fazla görülür. Koksidiya parazitlerinin neden olduğu bu hastalık, tavşanın karaciğer ve bağırsaklarının tam olarak çalışmasını engeller ve bu nedenle bir süre sonra başta sindirim sistemi organları olmak üzere diğer organların da fonksiyonlarında aksamalar görülmeye başlanır. Peki bu hastalığın belirtileri nelerdir?
Tavşan Koksidiyozu Belirtileri Nelerdir?
İstilacı bir hastalık olan koksidiyoz ile mücadelede, hastalığın belirtilerini anlayabilmek son derece önemlidir. Bu nedenle hastalığı tanımanız, belirtilerini anlamanız ve daha sonra tavşanınızı gözlemleyerek olası bir hastalık halinde ilk müdahaleyi yapabilmeniz yararınıza olacaktır.
İki farklı formu olan hastalığın belirtileri ise birbirinden çok farklılaşmamaktadır. Buna göre tavşanda aşağıdaki belirtileri görmeye başladığınızda, koksidiyoz hastalığından şüphelenmeniz yerinde olacaktır:
- Aşırı su tüketimi
- İştahsızlık
- Hızlı kilo kaybı
- Tüylerde matlaşma
- Bağırsak hareketlerinde farklılık (Kabız veya ishal)
- Midede şişkinlik
- Son dönemde kasılmalar
Eğer birden fazla tavşanınız varsa, belirtiler görülmeye başlandıktan sonra koksidiyoz olduğundan şüphelendiğiniz tavşanı ve eşyalarını zaman kaybetmeden diğerlerinden uzak tutmanızda fayda var. Aksi halde diğer tüm tavşanların da aynı hastalıktan muzdarip olması işten bile olmayacaktır.
Koksidiyoz Hastalığı Nedenleri Nelerdir?
Koksidiyoz hastalığına koksidiya adlı parazit ailesinin neden olduğundan daha önce de bahsetmiştik. Ancak bu parazitin hayvanın vücuduna girip istila etmesi için uygun koşulların da oluşması gerekmektedir. Örneğin hijyenik olmayan bir ortam ve dengesiz beslenme, hastalığın nüksetmesinin başlıca nedenlerinden birkaçı olarak sıralanabilir.
Diğer yandan enfekte olan bir hayvan ile yakın temas, enfekte olan hayvanın yemi ve suyu, hasta anne tavşanın sütü, böcekler ve kuşlar ile hasta hayvanın dışkısının yenmesi, sağlıklı bir tavşanın da koksidiyoz hastalığına yakalanmasına neden olacaktır.
Buna göre öncelikle tavşanlarınızı kaliteli ürünlerle beslediğinizden emin olmanız yararınıza olacaktır. Kuru veya çok yağlı süt, kepek ve yonca gibi koksidiyan içeren ürünler, tavşanların hastalanmasına ön ayak olacağından mutlaka standart kaliteye sahip ürünler tercih etmenizi öneririz.
Ayrıca tek tip beslenme de sağlıksız bir beslenme düzenine yol açacaktır ve tavşanınızın ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri takviye edememesine neden olacaktır. Bu da elbette yine aynı noktaya dönmemizi, yani hastalığa davetiye çıkarmayı sağlayacaktır. Ek olarak, hayvanın beslenme düzeninde ani değişiklikler yapmak da yine hastalık için uygun koşullar yaratacaktır.
Koksidiyoz Nasıl Tedavi Edilir?
Koksidiyoz hastalığının istilacı bir karakter sergilediğinden söz etmiştik. Bu nedenle olabildiğince erken dönemde gerekli tedavinin uygulanması, hayvanın hayatını korumaya yardımcı olacaktır. Ancak tedavinin mutlaka alanında uzman bir veteriner hekimin muayenesinin ardından yürütülmesi gerektiğini mutlaka belirtmemiz gerekiyor.
Çünkü koksidiyoz formu ve hastalığın seyrine göre özel ilaçlar kullanmak, hayvanın bağışıklığını güçlendirecek takviyeler yapmak ve uygun görüldüğü hallerde serum vermek gerekebilir. Bu tedavi sürecine ise sadece veteriner hekim görüşü doğrultusunda karar verilmelidir.
Aksi halde tavşan yetiştiricilerinin düştüğü genel hatalar nedeniyle yaşanan kayıplara benzer şekilde tavşanınızı kaybetmeniz söz konusu olabilir. Bu noktada en yaygın hatalardan birinin hayvana antibiyotik verilmesi olduğunu iddia edebiliriz. Oysa ki antibiyotikler bilinçsiz bir şekilde kullanıldığında hayvanın bağışıklık sistemini daha da zayıflatabilir.
Hastalığın etkili bir şekilde tedavi edilmesi için veteriner hekimin kapsamlı bir teşhis uygulaması gerekmektedir. Dışkı, kan ve doku örneklerinin test edilmesinin ardından en uygun tedavi yöntemine karar verilir ve hastalıkla mücadele için ilaç ve alternatif yöntemler uygulanmaya başlanır.
Tavşanlarda Koksidiyoz Hastalığı Nasıl Önlenebilir?
Koksidiyoz, gerekli tedbirler alındığı takdirde önlenebilir bir hastalıktır. Hatta hastalığı önlemek, tedaviden çok daha kolay bir yöntemdir. Bu doğrultuda tavşanlarda koksidiyozu önlemek için aşağıdaki tedbirlere dikkat etmenizi tavsiye ederiz:
- Tavşanlarınızı yalnızca yüksek kaliteli besinlerle, aşırı proteinden kaçınarak, dengeli bir şekilde beslemeye dikkat edin.
- Doğum anından itibaren genç tavşanlar ile yetişkin tavşanları ayrı ortamlarda tutun.
- Eğer tavşanlarınızı kafeste besliyorsanız, kafes içindeki nüfusun 20 tavşanı geçmemesine önem verin.
- Kafesleri ve tavşanların diğer yaşam alanlarını her gün olarak temizleyin. Haftada bir defa da tüm hücreleri dezenfekte edin. Ortamdaki yiyecek atıkları ile dışkıları mutlaka atın ve ortamın hijyen koşullarına uygun olmasını sağlayın.
- Tavşanların yaşam alanına kuş ve diğer kemirgenlerin girmesine izin vermeyin.
- Tavşanların yem ve su kaplarını düzenli olarak temizleyin.
Tavşan beslemek ile ilgili merak ettiğiniz diğer detayları ise Tavşan Bakımı Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey başlıklı içeriğimizden öğrenebilirsiniz.
Bu yazıyı paylaş:
